Het INSIGNIA-EU consortium wil een uitgebreide pan-Europese studie presenteren naar de monitoring van milieuverontreiniging met honingbijen. Het omvat een breed scala aan verontreinigende stoffen, een evenwichtige verdeling van bijenstallen, niet-invasieve bemonstering, laboratoria van hoge kwaliteit, gegevensanalyses, modelmatige blootstelling aan pesticiden in ruimte en tijd en modellering van pollendiversiteit in pan-Europese samenwerking met belanghebbenden en samenwerking met EU-bijenprojecten en een uitgebreid verspreidingsprogramma.
Menselijke activiteiten hebben op veel manieren invloed op het milieu. Een van de meest problematische invloeden is milieuvervuiling en het type en de hoeveelheid vervuilende stoffen varieert sterk in verschillende omgevingen (Astolfi et al., 2021; Cochard et al., 2021; Grenier et al., 2021). Hoewel pesticiden die in de landbouw worden gebruikt een bekend gevaar vormen vanwege hun biologische activiteit, zijn deze verbindingen niet beperkt tot het veld en de plaagorganismen waarop ze worden toegepast. Andere verontreinigende stoffen zijn zelfs minder duidelijk omdat we ons jarenlang niet bewust zijn geweest van hun impact. Een voorbeeld is luchtvervuiling die toenam terwijl onze samenlevingen industrialiseerden en die momenteel wordt beschouwd als het grootste risico voor de milieugezondheid in Europa (https://www.eea.europa.eu/). Helaas hebben ook andere verontreinigende stoffen zoals zware metalen en microplastics ons milieu bereikt. Vooral van deze laatste is kennis beschikbaar uit het aquatisch milieu, terwijl de verspreiding naar het terrestrisch milieu grotendeels onbekend is.
De INSIGNIA-EU studie is onderverdeeld in een pilotstudie in jaar 1 waarin innovatieve bemonstering en monsteropslag en nieuwe passieve samplers worden ontwikkeld en getest in drie landen, en gevalideerd met invasieve bemonstering van honingbijen. Deze tests vereisen meerdere analyses voor validatie en kwaliteitscontrole. Het resultaat van het testen in jaar 1 zal worden uitgewerkt om de Richtlijn voor bijenteelt citizen science bij te werken om de honingbijenkolonie toe te passen voor biomonitoring van het milieu, met meer protocollen en zal de monsternemingstechnieken bepalen die in jaar 2 moeten worden gebruikt. In jaar 2 zullen per deelnemende bijenstal in elk van de 27 EU-landen telkens twee volken worden bemonsterd. Het aantal bijenstallen per land zal worden gebaseerd op de oppervlakte van elk land, het verschillende landgebruik en het aantal honingbijenvolken. Het resultaat van het project zal de eerste gestandaardiseerde EU-brede monitoring van milieuverontreinigende stoffen met honingbijenvolken opleveren. Dit zal worden bereikt door een netwerk van imkers die als burgerwetenschappers hun eigen volken bemonsteren. Ze krijgen instructies van nationale coördinatoren, erkende deskundigen in de bijenteelt die over een goed netwerk in de nationale imkerpopulaties beschikken. De bemonstering is pan-Europees gesynchroniseerd. Deze "citizen science"-aanpak voor het verzamelen van monsters wordt aangevuld door toonaangevende onderzoeksorganisaties die geavanceerde analytische, statistische en modelleringsmethoden toepassen. De resultaten zullen ons begrip van antropogene vervuiling in de Europese Unie verbreden, waardoor gebieden met hoge en lage vervuiling kunnen worden geïdentificeerd. Dit zou acties om het milieu te verbeteren moeten vergemakkelijken.
