Menu

Projectportfolio

Laat onze onderzoeksthema's en -potentieel een inspiratiebron zijn om samen nieuwe horizonten te verkennen

Honingbijen als tool om de omgeving te scannen op het gebruik van pesticiden.

De Europese unie wil de bijen gaan inzetten om de omgeving te screenen op pesticiden. Een bijzonder goed idee, want bijen vliegen makkelijk 3 kilometer ver om nectar en stuifmeel te verzamelen. Eén bijenvolk monitort dus een gebied van meer dan 28 km². Met het INSIGNIA-consortium willen we nagaan wat de beste analyse-methode is om het dagdagelijkse werk van de bijen om te zetten in waardevolle informatie over de aanwezigheid van pesticiden in de omgeving.

Eind 2018 ging dit project van start onder leiding van Sjef van der steen (Alveus consultancy). In 2019 werden vier verschillende mogelijkheden getest op hun efficiëntie, bijen- en imkervriendelijkheid.

De 2 methoden die verder zullen gebruikt worden in de veldproef van 2020:

  • Stuifmeelvallen: afvangen van de stuifmeelklompjes waar de bijen mee naar huis komen.
  • Apistrips”: een gecoat plaatje dat in de bijenkast wordt gehangen en waarop alle chemicaliën worden gefixeerd die door de bijen die er langs passeren worden aangebracht.

De niet weerhouden staalname-methoden:

  • Bee-tubes” die in de kastingang gemonteerd worden en “smeersel” verzamelen van de inkomende bijen. De inkomende bijen worden verplicht door een buis met ruwe wand te kruipen. Hetgeen achter blijft op de wand kan dan geanalyseerd worden op de aanwezigheid van pesticiden.
  • Bijenbrood: het stuifmeel opgeslagen in de ramen.  
Amadeo Fernandez

Amadeo Fernandez-Alba, verantwoordelijk voor de analyse van de Apistrips.

9 locaties, verspreid over Vlaanderen werden geselecteerd. Deze bevinden zich in een omgeving met ofwel intensieve ofwel extensieve landbouw. De staalnames die door de imker dienen uitgevoerd te worden zijn vrij intensief: in het bijenseizoen wordt om de 2 weken de pollenval voor de kast geactiveerd en wordt het stuifmeel van één dag verzameld. Dezelfde dag wordt ook de Apistrip die in de kast hangt, vervangen. In totaal zullen 10 sample-momenten plaatsvinden tussen maart en september. 

De genomen samples dienen, nauwkeurig gelabeld, in de diepvries bewaard te worden. Analyse van de aanwezige pesticiden op de Apistrips zal gebeuren door de Spaanse partner: European Union Reference Laboratory for Pesticide Residues in Fruits and Vegetables, University of Almería, 04120 Almería, Spain

Het stuifmeel wordt onderzocht door de Portugese partner: Instituto Politecnico De Braganca, Portugal

Extra informatie kan je vinden op de consortium-website: insignia-bee.eu

Dit onderzoek maakt deel uit van het pilootproject Environmental monitoring of pesticide use through honeybees (SANTE/E4/S12.788418 – INSIGNIA – PP-1-1-2018) met als acronym INSIGNIA. Dit onderzoek is mogelijk dankzij Europese fondsen.