De mijt Varroa destructor vormt de grootste bedreiging voor de overleving van Europese honingbijen. Deze parasiet heeft de meeste wilde bijenkolonies reeds uitgeroeid en verplicht de imkers om hun bijenpopulaties op zijn minst jaarlijks te behandelen. Dergelijke behandelingen gaan gepaard met negatieve effecten zoals mijtresistentie. Dit betekent dat het verkrijgen van honingbijen die een mijtinfectie kunnen overleven zonder dergelijke mijtcontrole een duurzame oplossing zou zijn. Reeds meer dan 20 jaar echter, hebben verschillende pogingen om Varroa tolerante bijenpopulaties te kweken hun doel nog niet bereikt. En toch is er hoop!
Varroa bestrijding door middel van natuurlijke selectie
| Acroniem: | Varroa ring test |
| Volledige titel: | Europese honingbijen die Varroa infectie overleven door middel van natuurlijke selectie: de natuur heeft een oplossing gevonden tegen Varroa, kunnen wij die gebruiken om onze bijen te helpen? |
| Financiering: | |
| Promotor: | prof. dr. Peter Neumann (University of Bern) |
| Co-promotoren: | prof. dr. Dirk de Graaf, prof. dr. Joachim de Miranda (Swedish University), dr. Bjorn Dahle (Norges Birokterlag, Norway), dr. Peter Rosenkranz (University of Hohenheim), dr. Yves Leconte (INRA) |
| Periode: | 2015-2017 |
Is mijtresistentie een lokaal verkregen eigenschap of ligt een genetisch verworven aanpassing aan de basis?
Een grootschalige ringtest op 5 locaties in Europa moet hier een antwoord op bieden.
Rood en oranje: bijenpopulaties die reeds meer dan 10 jaar overleven zonder mijtbehandeling, Geel: locaties waar omgevingsinvloed wordt nagegaan op de natuurlijk geselecteerde bijen.
Interessant genoeg hebben 3 populaties van Europese honingbijen (in Noorwegen, Frankrijk en Zweden) deze mijtinfectie reeds meer dan 10 jaar overleefd zonder behandelingen toe te passen. Het lijkt erop dat deze bijen een manier hebben gevonden om met de mijtreproductie te interfereren en zo de overleving van de kolonie in de winter te garanderen. Het is echter nog niet duidelijk of deze aanpassing genetisch van oorsprong is (onafhankelijk van de omgeving) of dat deze specifiek is voor de locatie waar deze bijenpopulaties zich situeren. Daarom is het cruciaal om te achterhalen of deze bijen hun mijtresistente eigenschappen kunnen behouden als ze getransporteerd worden naar een andere omgeving. Enkel met een sterk genetische achtergrond zijn dergelijke aanpassingen bruikbaar voor verdere kweekprogramma’s. Om op deze vraag te kunnen antwoorden, stellen wij een grootschalige ringtest voor over gans Europa. Vijf toonaangevende laboratoria (waaronder L-MEB in Gent) zullen koninginnen importeren vanuit deze 3 locaties en testen of de bijen nog steeds in staat zijn om te overleven in de verschillende omgevingen zonder mijtbehandeling. De mijt- en bijenbiologie zullen ook onderzocht worden om te begrijpen hoe deze kolonies kunnen overleven of waarom ze ten onder gaan in deze verschillende omgevingen. Indien de bijen in staat zijn te overleven zonder behandeling, zullen genetische experimenten worden uitgevoerd en zullen deze koninginnen gebruikt worden voor verdere kweekprogramma’s. Daarnaast zullen deze bijenpopulaties ook gebruikt worden om genen te identificeren die verantwoordelijk zijn voor deze Varroa resistentie. Indien echter de bijen niet kunnen overleven, zullen steeds lokale bijen moeten gebruikt worden voor selectieprogramma’s.
| Betrokken onderzoeker(s): |
