In figuur 1 zijn de gemiddelde wintersterftecijfers per provincie weergegeven. Hierin zie je dat Limburg met 11,3% het minst verliezen te verduren had. Met 34 deelnemers werd vanuit Limburg de enquête het minst ingevuld. De meeste bijensterfte werd dit jaar in de provincie Oost-Vlaanderen genoteerd (25,9%). Het grootste aantal deelnemers aan de enquête komt uit de provincie Antwerpen waar 21,4% wintersterfte werd opgemeten.
Wintersterfte 2019-2020: eerste resultaten
26 mei 2020
Er vulden opnieuw veel Vlaamse imkers de jaarlijkse COLOSS vragenlijst in over de bijensterfte tijdens de winter van 2019-2020. We kregen gegevens binnen van 3.119 ingewinterde bijenvolken, verspreid over 369 bijenstanden in Vlaanderen. Van deze bijenvolken heeft 20,3% (95% CI: 18-22,8) de voorbije winter niet overleefd. Op 161 bijenstanden (43,6%) trad geen bijensterfte op, terwijl op 22 standen (6%) de imker alle volken verloor. Bij deze laatste betrof het telkens niet meer dan 4 volken per stand, met 1 uitzondering van een stand waarop alle 8 volken ten onder gingen.
Figuur1. Gemiddelde wintersterftecijfers per provincie, met 95% CI als foutvlaggen aangeduid. De witte cijfers onderaan de balken geven het aantal bijenstanden weer waarvoor de vragenlijst werd ingevuld.
Figuur 2. Gemiddelde bijensterftecijfers van laatste 6 winters, met 95% CI als foutvlaggen aangeduid. De witte cijfers onderaan de balken geven het aantal deelnemers aan de COLOSS enquête van dat respectievelijke jaar weer.
Het verliezen van één vijfde van de bijenvolken doorheen de winter betekent opnieuw een stijging ten opzichte van vorig jaar. Toen kon slechts 10,9% wintersterfte worden genoteerd, wat we als een normaal natuurlijk sterftecijfer beschouwen. Als we er echter de sterftecijfers van de laatste 6 winters bij nemen (figuur 2), komen we gelukkig niet aan de 36% bijensterfte van de winter 2014-2015.
Naast het aantal bijenvolken voor en na de winter wordt in de enquête ook gevraagd naar het aantal bijenvolken dat de imker had in het voorjaar van 2019. Op die manier kan de aangroei van het aantal bijenvolken op de stand bepaald worden. Tijdens het bijenseizoen van 2019 werd van 2.363 naar 3.119 bijenvolken gegaan wat een stijging van 24,2% betekent. Netto kunnen we na de winter, rekening houdend met verlies van 20,3% van de volken, nog van een lichte aangroei van bijenvolken spreken.
Het feit dat het lage sterftecijfer van de winter 2018-2019 terug de hoogte in ging dit jaar, betekent dat we nog steeds niet op onze lauweren kunnen rusten. De oorzaak van deze stijging is op dit moment nog moeilijk te achterhalen. Een goed bijenjaar brengt natuurlijk ook een goed varroajaar met zich mee, wat de hogere wintersterfte mogelijks kan verklaren. Dit kan echter alleen omgebogen worden door de bijen Door dieper in de gegevens van de beantwoorde vragenlijsten te graven, gaan we op zoek naar mogelijke verbanden tussen de wintersterfte en allerlei parameters zoals de varroabehandeling, drachtgebied en dergelijke. Vorig jaar bleek bijvoorbeeld dat het enkel hanteren van een biotechnische methode, zoals darrenbroed snijden als varroabehandeling, gecorreleerd was met een hogere wintersterfte. Het gebruik van bijenwas uit de handel bleek in de enquête van 2017-2018 in hogere verliezen te resulteren, terwijl dat in de enquête van vorig jaar juist het omgekeerde bleek te zijn. Daar werd de aankoop van bijenwas juist negatief gecorreleerd met wintersterfte. Een grondige analyse van de data zal uitwijzen of dat zich dit jaar bevestigt. Je wordt van deze uitgebreide analyse zoals gewoonlijk via een Newsflash op de hoogte gebracht.
Net zoals vorig jaar boden we een persoonlijk advies op maat aan gebaseerd op de antwoorden die werden gegeven op de vragen van de enquête. Als je je emailadres hebt opgegeven en je vulde de enquête volledig in, zal dit advies binnenkort op jouw persoonlijk account van onze website zichtbaar zijn. Van zodra dit beschikbaar is, brengen we jou hiervan op de hoogte via een Newsflash.
In ons buurland Nederland stabiliseert de wintersterfte zich al een aantal jaren tussen 5 en 15%. Van de 10.500 imkers in Nederland, nam maar liefst 22,3% deel aan de COLOSS enquête. (In Vlaanderen is dit een kleine 8%.) Zij noteerden dit jaar een winterverlies van 13,1%. Dit is net als in Vlaanderen een stijging ten opzichte van vorig jaar (toen 9,2% in Nederland).
