Menu

Platform voor samenwerking

Honeybee Valley wil het probleem van de bijensterfte aanpakken door samenwerking met diverse partners

Wie zoekt, die vindt

Plattegrond Kemmel

Wie de newsflash van 6 september ontving, herinnert zich wellicht het speurwerk in Kemmel naar het nest van Aziatische hoornaars. Op een bijenstand kon imker Bernard Duplacie in september niet één maar twee verschillende vliegrichtingen van de jagende hoornaars met prooi vastleggen (de ene richting de voet van de Kemmelberg en de andere richting centrum Kemmel). Waren er dan opnieuw 2 nesten zoals vorig jaar? Tijdens verschillende zoekinspanningen werd goed uitgekeken naar nesten in de boomtoppen. Bij heel wat boomsoorten bleven de bladeren echter tot eind oktober hangen. Het leek er dus op dat een hoornaarnest zich niet zomaar zou prijsgeven. De hoornaars bleven opduiken op de gekende plaatsen en vlogen telkens weg in dezelfde richting. De nesten leken onvindbaar. Maar dat was dan buiten het doorzettingsvermogen van de Heuvellanders gerekend...

Kaart: plattegrond van Kemmel met vliegrichtingen en meldingen van Aziatische hoornaars. Oranje-H = jagende hoornaar bij een imker; Gele-H = foeragerende hoornaar op fruit of hout; Grijze-N = nesten in 2018; Groene-N = nesten in 2019. De gele lijnen tonen de vliegrichtingen met prooi. De witte lijnen zijn overvliegende hoornaars of wegvliegende hoornaars zonder prooi. In het blauw is het zoekgebied aangeduid waar intens werd gezocht naar nesten in 2019. Het witte kruis is de kerk van Kemmel.

De ontlading was dan ook groot toen er op donderdag 7 november ’s middags een nieuwe foto van Mathijs De Ruddere uit Kemmel verscheen op Vespa-Watch. Kort daarop volgde Mathijs’ telefoontje: “Eureka! We hebben het!”. Een mooie lichtbruine bol in de top van een boom, typisch Aziatische hoornaar. Het nest aan de voet van de Kemmelberg was gevonden. Het plaatsicoontje stond iets westelijker ten opzichte van de vliegrichting, maar het scheelde maar een graad of 5 (zie het kaartje). Bovendien lag dit nest op een boogscheut van een nest vorig jaar.

Na Allerheiligen hebben de bomen duidelijk massaal hun bladeren afgeschud, want in die week doken plots overal in Vlaanderen nesten van Aziatische hoornaars in boomtoppen op. Over de ganse maand oktober werden 2 nesten gemeld. In de eerste week van November waren dat er 9. De twee telescoopstokken van de brandweer konden het tempo nauwelijks bijhouden.

Het nest in Kemmel zou de dag nadien (vrijdag 8/11) verdelgd worden, maar door een defect aan de telescoopstok moest de verdelging uitgesteld worden. Het materiaal van de brandweer Roeselare werd die dag al ingezet in Oudenaarde en in Gent. Gelukkig was de stok snel hersteld. Intussen bleef er iets knagen bij de Heuvellanders. In het centrum van Kemmel vlogen de hoornaars niet naar de Kemmelberg (zuidwesten), maar wel naar het noordoosten. Vanop een druivelaar met overrijpe vruchten dichtbij de kerk vlogen de werksters elke 3 minuten heen en weer in de richting van het Brits militair kerkhof Chateau. De hoornaars maakten toch niet zomaar een ommetje in de tegenovergestelde richting? Deze logica bleek inderdaad te kloppen. Twee dagen later verscheen opnieuw een foto van Mathijs: een tweede nest hing in een hoge Populier op de rand van het militair kerkhof. Dit nest was in alle opzichten het ontbrekende puzzelstuk. Het lag tevens in de tweede vliegrichting vanop Bernard’s bijenstand. Beide nesten werden verdelgd op de koude en natte ochtend van Wapenstilstand. Die dag konden ook de vespawatchers hun strijdbijl begraven en tevreden terugblikken naar een geslaagde opzet.

Het zoekwerk in Kemmel illustreert mooi het verhaal van de Aziatische hoornaar. Vanaf de zomer worden hoornaars talrijker en krijgt men lokaal een goed idee waar de nest(en) ongeveer zitten. Aanwijzingen zoals de vliegrichting met prooi en het aantal hoornaars op een struik of afgevallen fruit helpen daarbij. Toch duurt het vaak totdat de bladeren van de bomen vallen alvorens de nesten zich prijsgeven. De nesten lagen in 2018 en 2019 ook opmerkelijk dicht bij elkaar. Het zoekwerk vraagt veel tijd, toewijding en doorzetting. Velen stellen zich de vraag of het verdelgen in november nog zin heeft? Het antwoord is inmiddels duidelijk: ja! Uit het tweede nest in Kemmel viel een stevig uit de kluit gewassen (nieuwe) koningin uit het nest. Ook in latere verdelgingen was dat het geval: in Sint-Genesius-Rode waren 5  van de 16 dode hoornaars die uit het nest vielen nieuwe koninginnen en in Bornem was dit zelfs de helft (18 van de 36). Elke uitgeschakelde koningin betekent minder kans op een nest volgend jaar. Proficiat aan de vespawatchers uit Kemmel, en ook aan diegene die nesten vonden in Beernem, Gent, Oudenaarde, en op veel andere plaatsen in 2019!

Fotodonatie

Doneren

Zoeken

Doorzoek onze website

Archieven

Newsflash archief

Nieuws archief