Om het lethaal effect op bijen te meten worden overlevingsproeven uitgevoerd. Net uitgelopen bijen worden per 30 in een kooitje geplaatst. Dit is voorzien van voldoende verluchtingsgaatjes en een buisje voor toediening van suikerwater en eentje voor water.
De lijmsoorten die gebruikt werden zijn de volgende:
- Houtlijm: Waterbestendig, type D3 van het merk Bison
- Shellac-lijm: de bruine lijm die standaard aangeboden wordt bij de merkschildjes
- Secondelijm: Super Glue 3 van het merk Loctite
Proefopzet:
Lijm werd aangebracht volgens de gangbare methode gebruikt bij het merken van de moer; een druppeltje lijm werd aangebracht op de dorsale zijde van de thorax waarna een rugschildje bevestigd werd. Per lijmvariant werden er 3 kooitjes voorzien (totaal 90 bijen per testsubject) met daarnaast nog 3 controle-kooitjes zonder lijm. De kooien werden 24/7 geplaatst in een incubator bij een temperatuur van 26-27° en een relatieve luchtvochtigheid van 80-100%.
Resultaten:
1) Bijensterfte
Verloop van het aantal overlevende bijen per lijmsoort.
Het aanbrengen van lijm op de werksterbijen is moelijker dan het merken van koninginnen. Door beschadiging (bv. vastgeplakte kop) zullen een aantal bijen in de eerste dagen gestorven zijn. Een accuut lethaal effect van één van de lijmsoorten kon niet worden aangetoond. Na zeven dagen zien we een iets hoger sterftecijfer in de groep met secondelijm (11/90) ten opzichte van de houtlijm- en shellac-groep (respectievelijk 7/90 en 8/90).
Het effect van de lijm op lange termijn (sublethale efect) werd in dit proefopzet niet bekeken.
2) Loskomende schildjes
Verloop van het totaal aantal afgevallen schildjes per lijmsoort.
De Shellac-lijm scoort het slechts op vlak van adhesie van de merkschildjes. Na 7 dagen zijn er maar liefst 12 schildjes losgekomen. Dit in tegenstelling tot de Houtlijm en Secondelijm waarbij telkens slechts 2 schildjes loskwamen.
Conclusie:
Als overleving van de bijen en adhesie van de schildjes samen worden bekeken, komt de houtlijm als beste uit de proef. Gezien de verhoogde mortaliteit bij secondelijm is het af te raden deze te gebruiken voor het merken van koninginnen.
