Vraag: Kan u ons uitleggen wat Beebreed precies is?
O. Van Laere: Beebreed is het op de bijenteelt toegepaste selectiesysteem dat sinds vele jaren van toepassing was in de veeteelt onder de benaming BLUP-systeem (Best Linear Unbiased Prediction, red.). Na de vereniging van de twee Duitslanden in 1990 werd de selectie in de bijenteelt bijzonder actueel doordat in Oost-Duitsland de bestaande bijenteelt selectiestations op eigen benen moesten gaan functioneren, met alle negatieve gevolgen van dien. Daarop zijn de verantwoordelijke organisaties van Oost- en West-Duitsland bijeengekomen en is het voorstel aangenomen om in plaats van de klassieke, tot dan gangbare, selectie, hetzelfde systeem toe te passen dat met groot succes in gebruik was in de veeteelt.
Maar omwille van het haploïde (organismen met slechts één exemplaar van ieder chromosoom, red.) karakter van de darren en de kolonievorming bij de bijen is snel gebleken dat het BLUP-systeem niet zonder meer toe te passen was in de bijenteelt. Men heeft het hele BLUP-selectiesysteem herschreven en aangepast aan de bijenteelt. De BLUP-selectie in de veeteelt is ook opmerkelijk eenvoudiger dan in de bijenteelt. In de rundveeteelt bijvoorbeeld moet men enkel het aantal liters geproduceerde melk en het vetgehalte noteren, naast observaties over de gezondheidstoestand. Terwijl in de bijenteelt waarnemingen ten eerste moesten worden uitgevoerd in verband met de koningin, over de eilegcapaciteit bijvoorbeeld. Ten tweede moesten de waarnemingen over de werksterbijen worden genoteerd. Daaronder vallen onder andere de honingopbrengst, de zachtaardigheid, de raamvastheid, de zwermtraagheid, en niet te vergeten de varroatolerantie, al is dit laatste een compleet apart hoofdstuk.
Vanaf 1995 heeft men een specifieke selectieprogramma voor de bijenteelt in werking gesteld onder de naam Beebreed. Na een vijftal jaar heeft men de honingopbrengststatistieken vergeleken met deze van ongeveer 25 jaar voordien. Een grafiek ontstond die duidelijk een stijgende lijn weergaf. Vanaf 2003 heeft men ook het hoofdstuk varroatolerantie, dat voordien nog niet aanwezig was, toegevoegd. Hierbij werd een specifiek systeem uitgewerkt waarbij ten eerste de natuurlijke sterfte tijdens de wilgenbloei wordt genoteerd. Ten tweede wordt door middel van de 'naaldtest' het hygiënisch gedrag van de bijen bepaald en de aantasting op de volwassen bijen in de maand juli genoteerd. Aan de hand van deze gegevens berekent een computerprogramma de zogenaamde varroa-index.
Vraag: Hoe lang heeft u de functie van coördinator waargenomen?
O. Van Laere: In 1995 startten Duitsland, Oostenrijk en Noord-Italië met het programma. In 2000 ben ik in gesprek gegaan met initiatiefnemer dr. Kaspar Bienenfeld en hebben we gezamenlijk besloten om België aan het programma toe te voegen, en ben ik coördinator van het Belgische luik van Beebreed geworden.
Vraag: En wat is de functie van de coördinator?
O. Van Laere: Eerst en vooral: selectiestations doen de waarnemingen en aan de hand van een in te vullen formulier geven zijn deze waarnemingen door aan de coördinator. De coördinator voert dan een eerste controle uit betreffende het invullen van de formulieren en voert daarna alle gegevens in bij het centrale programma aan de universiteit van Berlijn. Dit gebeurt jaarlijks tegen 10 januari. De verantwoordelijke leiding in Berlijn voert hierop een controle uit en op 10 februari daaropvolgend worden de resultaten voor iedereen toegankelijk gemaakt op het internet.
Vraag: U hebt nu beslist om de fakkel door te geven. Waarom?
O. Van Laere: In 2017 werd er in Duitsland een reorganisatie doorgevoerd, met dien verstande dat voor elk deelnemend land een partner voor elk bepaald ras werd vastgesteld. Op mijn initiatief heb ik dan aan de verantwoordelijke collega aan de Universiteit Gent voorgesteld om als partner voor het ras carnica Honeybee Valley te noteren. Ik heb dan aan Dirk de Graaf voorgesteld om me als coördinator terug te trekken en Dirk deze functie te laten innemen. Mikalaï Khalenkow en mezelf zouden dan als co-coördinator optreden.
Vraag: Waarom koos u voor Honeybee Valley?
O. Van Laere: Ik heb Honeybee Valley voorgedragen omdat dat een entiteit is waaronder de volledige Vlaamse imkerij kan gedijen.
Vraag: Tenslotte, hoe ziet u uw nieuwe functie binnen het vernieuwde bestuur?
O. Van Laere: Ik zie mezelf als collega en medewerker van Dirk de Graaf en zo is het ook meegedeeld aan de verantwoordelijken in Berlijn. Dirk bijstaan en op weg helpen is nu de boodschap.
