In de zomermaanden juli en augustus werden tot nu toe 14 nesten van de Aziatische hoornaar verdelgd in de provincies West- en Oost-Vlaanderen. Alsof de invasieve exoot onze inspanningen in de gaten krijgt, want op een week tijd kwamen op Honeybee Valley twee ontstellende meldingen binnen. Op 15 augustus werd voor het eerst in provincie Antwerpen een jagende werkster Aziatische hoornaar gemeld aan een kast te Fort 4 (Mortsel). Op dinsdag 21 augustus viel plotsklaps de provincie Limburg te beurt met een georganiseerde aanval op een kast te Opglabbeek. In beide gevallen werd tot dusver het nest niet gevonden.
Blijf gerust meldingen doorsturen naar Honeybee Valley, liefst vergezeld van een duidelijke foto. Dit kan naar Dries.Laget@UGent.be.
Eerste melding Aziatische hoornaar in provincie Limburg.
Pas vorig jaar begonnen met imkeren, meldde Hugo Geerkens een zware aanval op een van zijn kasten te Opglabbeek. De hoornaars drongen in groep de kast binnen en slachtten de honingbijen af op hun pad. Dit is de eerste melding van een gegroepeerde aanval op een volk; tot nu toe werden slechts één of enkele werksters waargenomen bij het afvangen (“jagen”) aan de vliegopening.
De eerste melding in de provincie Antwerpen kwam van de voorzitter van de Imkersgilde St.-Ambrosius Mortsel-Edegem vzw Johan Boeykens. Hij kon de foto van de Aziatische hoornaar (foto bovenaan pagina) trekken toen de werkster kwam jagen aan de bijenkasten te Fort 4.
Vanuit de problematiek in Frankrijk is duidelijk dat de Aziatische hoornaar zich snel verspreidt. Maar dat het zo’n vaart zou lopen in Vlaanderen, dat had niemand durven dromen. Enkel de provincie Vlaams-Brabant blijft momenteel gespaard, maar voor hoe lang? Ongetwijfeld is Vlaanderen een paradijs voor de exoten: met meer dan 3,6 bijenkasten per km2 is het voedselaanbod torenhoog. Denk daarbij ook aan het record aantal wespen tijdens de laatste warme zomers, eveneens een belangrijke voedselbron. In tegenstelling tot haar oorspronkelijk woongebied krijgt de Aziatische hoornaar bovendien weinig concurrentie door andere hoornaarsoorten. We hebben er dus alle baat bij om onze inheemse Europese hoornaar, de belangrijkste concurrent van de Aziatische hoornaar, te koesteren.
Ovaalvormig nest van de Aziatische hoornaar onder het dak van een openstaande schuur in Zonnebeke. Het nest werd verdelgd in samenwerking met de brandweer op 14 augustus 2018. Het betrof een voorjaarsnest dat vermoedelijk uitgroeide tot een najaarsnest. Foto van Nick Brioul.
De imkerij zal niet omheen de nieuwe bedreiging kunnen. In Frankrijk geldt noch steeds de opvatting dat nestverdelging de enige effectieve bestrijdingsmethode is. Daarom adviseren wij getroffen imkers om lokaal de krachten te bundelen en een zoekactie naar het nest te organiseren. Eens het nest gevonden, contacteer dan zo snel mogelijk Honeybee Valley of de lokale brandweer. De nesten zijn lichtbruin en hebben een bolle of ovale vorm. Ze kunnen tot anderhalve meter diameter groot worden.
Beide Europese en Aziatische hoornaar verschillen maar nauwelijks in hun jaaggedrag. Na het grijpen en verdoven van haar prooi zoekt de hoornaar een nabijgelegen rustige plek op om de prooi te ontleden. Slechts een deel van de prooi wordt tot een vleesbal gekauwd en zo vervoerd naar het nest. Links een werkster Europese hoornaar met een wesp als prooi. Rechts een werkster Aziatische hoornaar met een honingbij als prooi. Foto’s genomen door Hans De Blauw.
